Luk 10 | WSK | STEP | Udagi te Kari Biya kari saki 72 tala nunga balam ale ilagala ilagala namomonko nunga awuram se namakasan. Nunga awukaso se wonong sor saki nu te namurukko wore te nuna giriman ale namakasan.

Luke 10

Jesus kari 72 ura nungaram se wonong wonong namaman

1 Udagi te Kari Biya kari saki 72 tala ^{▼▼Luke 10:1,17 Mu 70 agi 72.} nunga balam ale ilagala ilagala namomonko nunga awuram se namakasan. Nunga awukaso se wonong sor saki nu te namurukko wore te nuna giriman ale namakasan. 2 Se nu nunga maonam, “Na suen biya ningam te mu yopasapaman, bare ko ura kari gimonko wore suen biya mena. Buta se nina Ningam ko Kotam aru maonal se ko ura kari sang nunga baluk se taimon na gi bolala awumonko. 3 Nina namaralko! Ani ninga manem se sipsip gotektek iwita kausik diwang memek ningi namasan. 4 Nina manga agi, na inang agi me gial, ninga su bo me gialko. Nina imikiri lage te bo arigal, mu me ilak munakaralko.

5 Se nina kawam bo ningi kasu nagural agi mu, nongomang lila den kawam mu ko kariimet nunga maonalko. 6 Se kari gomang lila mu kawam mu te baguruk, mu nenenga den lila balman mu nukote am anirukko. Bare kari gomang lila uwuta mena agi mu, nenenga den lila balman mu nengete peleruk tairukko. 7 Nina kawam kirker te me ani ani geragalko, kawam suwanta te bagasan mu te la baga se, anapeya mel nalko ningarmon umutang la no se bagaralko. Mu awuk, nina ura betesan mu ko koma am talko.

8 “Nina wonong bo te namasan se nengerak amilmil betesan, mu na mel nalko ago tai ningarsan mu yam nalko. 9 Ale kuera ikes anisan mu nunga nungal, ale nunga maonalko, ‘Kaem ko kingdom nenengate tai pingi aram,’ ma balalko. 10 Bare nina wonong bo te namasan mu te nengerak me amilmilomon agi mu, wonong kusumuri namaral ale iwita nunga maonalko, 11 ‘Ana wonong imi ko ali gege nadeleng tuagu te mu siwu waru nenengate la awusan,” malko. Ale iwita nunga maonalko, “Nina ninguru ikialko, Kaem ko kingdom nenengate tai pingi aram,’ ma balalko. 12 Ani ninga manorsam, tom Kaem kariimet nunga tuterukko tom mu te, wonong mu ko kariimet ikup gimonko mu Sodom wonong ikup gimonko mu kiaruk ale ikup gotek am mena nunguningkiri. ^{▼▼Luke 10:12 Sodom: Gen 19:24-25.}

13 “O Chorazin kariimet alo, ikup ninguru ninga ira murokkowo! Se Bethsaida kariimet alo, nina betelatala ikup ninguru ninga ira murokkowo! Mu awuk, ani ninga ningi kilek bibiya sokel ago beterem se aringiman, bare nina me ko giris palagaman. E kari bo Tyre se Sidon wonong te kilek uwutata beteram ale mu, nuna maingkala la giris palagaman ale ko kausa nuna maingkala la mugum lilis giman ale magi kutuwa se nonoman maga se baga gilingisan ale. 14 Buta se ikialko! Tom Kaem kariimet nunga tuterukko tom mu te, ikup nina gialko mu Tyre se Sidon nunga ikup gimonko mu kiaruk ale ikup gotek am mena nunguningkiri gialkowo!

15 “Se nina Capernaum kariimet alo, ninga patawomon duruk wonong te ninga awumon i? Mena. Ninga sapomon se tama ningi nama kaparalkowo!” ^{▼▼Luke 10:15 Greek den te Hades aniso, mu kariimet kuera nunga nuguwim wore ko nup bo. Kariimet memek mu kuwim mu te baga tama ningi nunga sapomonko: Luke 16:23; Rev 20:13-14.}

16 Jesus ko olekem nunga maonam, “Kari nenenga nigiring ikiso, mu nu aninga agiring ikiso. Se kari buring ningarso, mu nu ani buring aisiso. Se kari ani buring aisiso, mu nu Kari aninga beteram se tairem wore buring tuso.”

Kari 72 peleman taiman

17 Udagi te kari 72 amilmil ago peleman taiman ale balman, “Kari Biya,” maman, “ana nika nip balu se te ura iluman, se bur memek suen la anananga nagiring karo tui gilingiman.”

18 Se Jesus nunga maonam, “Ani Satan pure biliwilik ma iwita tai kaparam se arigem. ^{▼▼Luke 10:18-19 Satan: Rev 12:7-9.} 19 Ikialko, ani sokel ningarem, se nina ma urer se maruwan nulis am te nunga ira parasuwural, ale Satan ko sokel suen la am menawuralko. Se mel memek bo nenenga moruk maguwurokko me terong. ^{▼▼Luke 10:19 Kari Biya ko olekem nunga sinar taukko: Ps 91:13. Kaem nunga nunup bataguru beteram se aniso: Rev 3:5; 20:12.} 20 Bare nina bur memek nenenga nigiring bowa ningi mu ko me amilmilaralko. Mena. Nina Kaem maingkala duruk wonong te nenenga ninip bataguru beteram mu ko amilmilaralko.”

Jesus Kaem ko munan ko amilmilaram

(Mat 11:25-27; 13:16-17)

21 Tom mu te Jesus Korang Bur te amilmilaram ale iwita ko Nuet aru maonam, “O Ba, ni duruk ali ko Kari Biya. Ani nip patowasam. Mu awuk, ni kariimet ikia bibiya wore mel suen la imi me nunga kausem se me ikisan. Bare ni kuriang gotektek wore nunga kausem se ikisan. Se Ba, nika gemang uwutata aniram se te beterem.” ^{▼▼Luke 10:21-22 Luke 8:9-10 ago arikko.}

22 Jesus balam, “Aninga Ait mel suen la ani agiting te bita saparam. Kari bo ta Kuriang me ko ikiso. Mu Nuet kota suwanta ko Namar ko ikiso. Se betela kari bo ta Nuet ko me ikiso. Mu ko Namar kota Nuet ko ikiso. Se arikaya Namar kota nunga atumukiram ale Nuet nunga kausam umutang te asele nongota Nuet ko iki gilingisan. Bare kari bo bo mena.”

23 Jesus uwuta balam ale moa gurugam ko olekem tetela la ekes te nunga maonam, “Nina yawarakala nemetam kilek ariwasan, yam ko amilmilaralko! 24 Mu awuk, ani ninga manorsam, girakala prophet se king suen biya kilek nina ariwasan mu aringimonko kuakasan, bare me ari gilingiman, den nina ikiwasan mu ikimonko kuakasan, bare me iki gilingiman.” ^{▼▼Luke 10:24 Prophet alo mel ko ikimonko kuakasan: 1 Peter 1:10.}

Samaria kari mu Juda kari bo gomang tuam ko den ira

25 Se Law Den ko kausa kari bo Jesus ira arigokko barasam ale isuam, “Kausa kari,” mam, “ani awuk maik ale marak yawara tom suen biya te bagirikko wore taikko ya?”

26 Se Jesus nu isuam, “Kaem ko batoga te den awuk bore aniso? Ni kaurem ko nunguning awuk ikisam?”

27 Se kari mu noko den koma balam, “Batoga te den iwita balso, 'Kaem mu nenenga Biya. Nenenga nedera, nengemang, ninga ikia sokel suen biya nu tualko. Aking nina nengeta ninimi ko kuesan iwitatala ninga bo ko kueralko.' ” ^{▼▼Luke 10:27 Deuteronomy 6:5.}

28 Se Jesus nu maonam, “Se, mu ni diram balsam. Ni suwuta bitar mu asele marak yawara te bagerkowo.”

29 Bare Law Den ko kausa kari imi kota la ko nup yawarakala anirukko kaeyakaso. Buta se nu Jesus isuam, “Se aninga bo awiri wore angamang tuekko ya?”

30 Bare Jesus den koma diram me balu tuam, am te sinar uriokko iwita balu tuam, “Kari bo Jerusalem beteram ale aolak iluwam Jericho namawaram, se tere daong kari lage luan te aringiman, ale iluman moa maguwuman, ko melmasak kututuwu giman ale ago naguman. Se kari mu lage te kua goraram aniwaram.

31 “Se tom mu te priest bo lage kaoram namawa kari mu arigam, ale lage due kaoram ale kiaram namakaso. 32 Se Levi kari bo namawa arigam, ale betelatala lage due kaoram ale kiaram namakaso. 33 Bare Samaria kari bo ^{▼▼Luke 10:33 Juda alo Samaria kariimet arungu me biguwukasan / me nunga kuakasan / nunga ikikasan mu Kaem ko kariimet mena makasan: John 4:9.} lage kaoram tai kari aniwaram mu kote aratam ale arigam noman batagam, 34 se gomang tuam kote pingi namaram, ale kumik gue kapawaram mu siwuram nungam, ale gureng se waen te waram ale kaolam nungam. Ale patowaram ko donkey te beteram se daigam, se diruwuram ilak nama daup kawam bo lage te mu te beteram ale bitarukaso. 35 Se animan ukiram mu nu manga silver ilagala daup kawam mu ko kotam tuam, ale maonam, ‘Ni kari imi ninguru bitaru se ilak bager, se ani pelerik tairik mu ka manga bo agotala te bituem agi mu ko koma kisekko,’ mam.”

36 Jesus Law Den ko kausa kari isuam, “Se ni awuk ikisam? Kari ilagala suwan aolak iluman taiman. Se nunga ningi kari awuk bore kari memek tam bagaram wore noko bo iwita arigam?”

37 Se Law Den ko kausa kari mu den koma balam, “Kari udagi tairam wore noko bo iwita arigam,” mam.

Se Jesus nu maonam, “Ni namar ale ikia munan butatala bita se bagerko!”

Martha Maria ilak

38 Jesus ko olekem arungu aolak iluman nama wonong bo te arataman, ale imet bo ko nup Martha mu nungarkam ale arungak ko kawam te namaram. 39 Martha ko uria bo ago, ko nup Maria, mu tairam Kari Biya ko doleng duap ningi daigam ale ko den ikiwakaso. 40 Bare Martha mu nu na nungurukaso ale ura mel suen biya ko ikia moakaso se noman sisikaso. Buta se nu Jesus kote tairam ale maonam, “Kari Biya,” mam, “ni mel owore me arigisam e? Aninga uria me aga sangarso, ani agata ura suen biya betesam! Ni manaru se tairuk aninga sangukko!”

41 Bare Kari Biya noko den koma iwita maonam, “Martha, Martha, ni mel suen biya ko neman sisiso. Bare mel suwanta ni ko ikia ka morukko mu ni me taem. Se mel yawara umutang Maria ariwa tam. Se kari bo nukote me kutuwu taukkowo.”

42